Embedded Files
คำอธิบายวิทยานิพนธ์
สะพานลอยนับเป็นหนึ่งในองค์ประกอบของโครงสร้างพื้นฐานในเมือง ที่มีบทบาทในการอำนวยความสะดวกในการสัญจรของคนเดินเท้าข้ามจากพื้นที่หนึ่งไปยังอีกพื้นที่หนึ่ง โดยเฉพาะในบริเวณที่มีปริมาณการจราจรหนาแน่น ซึ่งผู้ใช้ถนนมีความเสี่ยงสูงจากการเดินข้ามถนนในระดับพื้น เนื่องจากโครงสร้างระบบคมนาคมเมืองในปัจจุบันยังคงให้ความสำคัญกับการสัญจรของยานยนต์เป็นหลัก ส่งผลให้การออกแบบสะพานลอยส่วนใหญ่มุ่งเน้นเพียงการแยกการเดินเท้าออกจากการจราจร เพื่อความปลอดภัยเชิงฟังก์ชัน แต่ละเลยประเด็นอื่นในเชิงสถาปัตยกรรม เช่น ประสบการณ์การใช้งาน ความรู้สึกเป็นเจ้าของพื้นที่ (sense of belonging) และความต่อเนื่องของพื้นที่ (spatial continuity)
ในทางกลับกัน การใช้งานสะพานลอยในความเป็นจริงกลับมีลักษณะซับซ้อนยิ่งกว่าโครงสร้างที่ออกแบบมาเพื่อวัตถุประสงค์เดียว พื้นที่ของสะพานลอยมักถูกแทรกซึมด้วยการใช้งานนอกระบบ เช่น การตั้งแผงลอย การพักคอย การค้าขาย หรือแม้กระทั่งพื้นที่ที่กลายเป็นจุดเสี่ยงด้านความปลอดภัย ผู้ใช้งานจำนวนไม่น้อยหลีกเลี่ยงการใช้สะพานลอยเนื่องจากความไม่สะดวกสบาย ปราศจากหลังคา ป้องกันฝนไม่ได้ หรือแม้แต่การเข้าถึงที่ยุ่งยาก ส่งผลให้สะพานลอยกลายเป็นพื้นที่ที่ “มีอยู่แต่ไม่ถูกใช้” (unfriendly and underutilized space) โดยบริบทของ “สะพานลอยแยกรังสิต” เป็นกรณีศึกษาสำคัญในการวิพากษ์โครงสร้างสถาปัตยกรรมขนาดย่อย (micro-infrastructure) ที่ตั้งอยู่ท่ามกลางระบบคมนาคมสาธารณะที่มีพลวัตสูง ทั้งท่ารถประจำทาง รถตู้ สถานีขนส่ง รวมถึงการขยายตัวของรถไฟฟ้าในอนาคต พื้นที่บริเวณนี้จึงมีความซับซ้อนในเชิงการใช้งานและความสัมพันธ์เชิงพื้นที่อย่างมาก
สะพานลอยดังกล่าวจึงไม่สามารถรองรับความเชื่อมต่อ (connectivity) ทั้งทางกายภาพและเชิงประสบการณ์ได้อย่างต่อเนื่อง การขาดแนวคิดด้านการจัดลำดับเชิงพื้นที่ (spatial sequence), การเชื่อมโยงระดับพื้นดินกับระดับบน และการออกแบบที่เอื้อต่อการมีส่วนร่วมของผู้คน จึงเป็นประเด็นสำคัญที่ควรถูกทบทวน เพื่อเปลี่ยนสะพานลอยจาก “โครงสร้างเชิงวิศวกรรม” ไปสู่ “พื้นที่สาธารณะที่มีชีวิต” ที่สามารถส่งเสริมพฤติกรรมการเดิน และสร้างรูปแบบของพื้นที่ว่างที่รองรับกิจกรรมของเมืองร่วมสมัยได้อย่างยั่งยืน
สะพานลอยนับเป็นหนึ่งในองค์ประกอบของโครงสร้างพื้นฐานในเมือง ที่มีบทบาทในการอำนวยความสะดวกในการสัญจรของคนเดินเท้าข้ามจากพื้นที่หนึ่งไปยังอีกพื้นที่หนึ่ง โดยเฉพาะในบริเวณที่มีปริมาณการจราจรหนาแน่น ซึ่งผู้ใช้ถนนมีความเสี่ยงสูงจากการเดินข้ามถนนในระดับพื้น เนื่องจากโครงสร้างระบบคมนาคมเมืองในปัจจุบันยังคงให้ความสำคัญกับการสัญจรของยานยนต์เป็นหลัก ส่งผลให้การออกแบบสะพานลอยส่วนใหญ่มุ่งเน้นเพียงการแยกการเดินเท้าออกจากการจราจร เพื่อความปลอดภัยเชิงฟังก์ชัน แต่ละเลยประเด็นอื่นในเชิงสถาปัตยกรรม เช่น ประสบการณ์การใช้งาน ความรู้สึกเป็นเจ้าของพื้นที่ (sense of belonging) และความต่อเนื่องของพื้นที่ (spatial continuity)
ในทางกลับกัน การใช้งานสะพานลอยในความเป็นจริงกลับมีลักษณะซับซ้อนยิ่งกว่าโครงสร้างที่ออกแบบมาเพื่อวัตถุประสงค์เดียว พื้นที่ของสะพานลอยมักถูกแทรกซึมด้วยการใช้งานนอกระบบ เช่น การตั้งแผงลอย การพักคอย การค้าขาย หรือแม้กระทั่งพื้นที่ที่กลายเป็นจุดเสี่ยงด้านความปลอดภัย ผู้ใช้งานจำนวนไม่น้อยหลีกเลี่ยงการใช้สะพานลอยเนื่องจากความไม่สะดวกสบาย ปราศจากหลังคา ป้องกันฝนไม่ได้ หรือแม้แต่การเข้าถึงที่ยุ่งยาก ส่งผลให้สะพานลอยกลายเป็นพื้นที่ที่ “มีอยู่แต่ไม่ถูกใช้” (unfriendly and underutilized space) โดยบริบทของ “สะพานลอยแยกรังสิต” เป็นกรณีศึกษาสำคัญในการวิพากษ์โครงสร้างสถาปัตยกรรมขนาดย่อย (micro-infrastructure) ที่ตั้งอยู่ท่ามกลางระบบคมนาคมสาธารณะที่มีพลวัตสูง ทั้งท่ารถประจำทาง รถตู้ สถานีขนส่ง รวมถึงการขยายตัวของรถไฟฟ้าในอนาคต พื้นที่บริเวณนี้จึงมีความซับซ้อนในเชิงการใช้งานและความสัมพันธ์เชิงพื้นที่อย่างมาก
สะพานลอยดังกล่าวจึงไม่สามารถรองรับความเชื่อมต่อ (connectivity) ทั้งทางกายภาพและเชิงประสบการณ์ได้อย่างต่อเนื่อง การขาดแนวคิดด้านการจัดลำดับเชิงพื้นที่ (spatial sequence), การเชื่อมโยงระดับพื้นดินกับระดับบน และการออกแบบที่เอื้อต่อการมีส่วนร่วมของผู้คน จึงเป็นประเด็นสำคัญที่ควรถูกทบทวน เพื่อเปลี่ยนสะพานลอยจาก “โครงสร้างเชิงวิศวกรรม” ไปสู่ “พื้นที่สาธารณะที่มีชีวิต” ที่สามารถส่งเสริมพฤติกรรมการเดิน และสร้างรูปแบบของพื้นที่ว่างที่รองรับกิจกรรมของเมืองร่วมสมัยได้อย่างยั่งยืน
ประเด็นสำคัญของการวิพากษ์
“จาก “โครงสร้างเชิงวิศวกรรม” สู่ “พื้นที่สาธารณะที่มีชีวิต” ด้วยสถาปัตยกรรมที่เป็นศูนย์กลางในการเชื่อมต่อ”
Thesis Critical
“Transforming the Pedestrian Overpass: From Functional Infrastructure to a Lively Public Realm through Architectural Mediation.”
Page updated
Google Sites
Report abuse